4B yeniden mecburi sigortalılık, Türkiye’de Bağ-Kur kapsamında sigortalı olan bireylerin belirli durumlar sonucunda tekrar zorunlu sigortalı hale gelmelerini ifade eden bir kavramdır. Özellikle serbest meslek sahipleri, şirket ortakları ve tarımsal faaliyetlerde bulunan kişileri ilgilendiren bu durum, sosyal güvenlik mevzuatında önemli bir yer tutmaktadır.
4B Yeniden Mecburi Sigortalılık Nedir?
4B yeniden mecburi sigortalılık, daha önce 4B (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olup çeşitli nedenlerle sigortalılığı sona eren kişilerin, belirli koşulların oluşması durumunda tekrar sigortalı hale gelmesini ifade eder. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bireylerin çalışma durumlarını sürekli olarak takip eder ve sigortalılık kapsamına giren bir faaliyete yeniden başlanması durumunda, kişileri otomatik olarak tekrar sigortalı hale getirir. Bu sistem, özellikle bağımsız çalışanların sosyal güvence altında olmalarını sağlamak amacıyla yürürlüğe konmuştur.
4B Yeniden Mecburi Sigortalı Olmayı Gerektiren Durumlar
4B sigortalılığının yeniden başlamasını gerektiren çeşitli durumlar vardır. Bu durumlar, bireyin tekrar bağımsız çalışmaya başlaması veya sigortalılık gerektiren bir faaliyette bulunmasıyla ortaya çıkar.
Şirket Ortaklığına Yeniden Başlama
Şahıs şirketi sahibi olanlar veya bir limited ya da anonim şirketin ortakları, ortaklıkları sona erdiğinde 4B sigortalılığı durdurulabilir. Ancak, birey tekrar bir şirkete ortak olduğunda veya yeni bir şirket kurduğunda, 4B sigortalılığı otomatik olarak tekrar başlatılır. SGK, bu süreci vergi kayıtları ve ticaret sicili kayıtları üzerinden takip eder.
Vergi Kaydının Tekrar Açılması
Bağımsız çalışanlar, yani serbest meslek sahipleri, kendi adlarına iş yürüten kişiler veya esnaflar, vergi mükellefiyetlerini kapattıklarında 4B sigortalılığı sona erer. Ancak, vergi kaydının yeniden açılması durumunda, sigortalılık zorunlu olarak tekrar başlar ve kişi yeniden prim ödemeye başlar.
Tarımsal Faaliyete Yeniden Dönüş
Tarımsal faaliyette bulunan ve 4B kapsamında sigortalı olan çiftçiler, faaliyetlerini sonlandırdıklarında sigortalılıkları durdurulur. Ancak, yeniden tarımsal faaliyete başladıklarında ve Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) tekrar dahil olduklarında, SGK tarafından otomatik olarak 4B sigortalısı yapılırlar.
Serbest Meslek Faaliyetlerine Geri Dönüş
Avukatlar, doktorlar, mühendisler gibi serbest meslek mensupları, iş bırakmaları durumunda sigortalılıklarını sonlandırabilirler. Ancak, tekrar serbest meslek faaliyetine başladıklarında ve ilgili meslek odalarına kayıtlarını yaptırdıklarında, 4B sigortalılığı da yeniden devreye girer.
4B Yeniden Mecburi Sigortalılık Başlangıcı ve Süreci
4B sigortalılığının tekrar başlaması belirli bir süreç dahilinde gerçekleşir. SGK, bireyin faaliyete başladığını tespit ettiğinde, sigortalılığı otomatik olarak başlatır ve prim borçlarını hesaplamaya başlar.
Sigortalılığın Başlama Tarihi
4B sigortalılığı, kişinin sigortalılığı gerektiren faaliyete başladığı tarihten itibaren devreye girer. Bu tarih, vergi kaydının açılış tarihi, şirket ortaklığının başlangıç tarihi veya meslek odasına kayıt tarihi olabilir.
Prim Ödemelerinin Yeniden Başlaması
Sigortalılık yeniden başladığında, bireyin ödemesi gereken primler belirlenir ve SGK tarafından bildirilir. Sigortalılar, prim ödemelerini düzenli olarak yapmak zorundadır. Aksi halde, prim borçları birikir ve gecikme faizi uygulanır.
Sigortalılığın Takibi ve Bildirimi
Bireylerin 4B kapsamındaki faaliyetleri, vergi daireleri, meslek odaları ve ticaret sicili kayıtları üzerinden takip edilir. Ancak, kişilerin sigortalılıklarının kesintiye uğramaması için SGK’ya bilgi vermeleri önerilir.
4B Yeniden Mecburi Sigortalılıktan Muafiyet Durumları
Her birey 4B sigortalılığına tabi olmak zorunda değildir. Belirli şartları taşıyan kişiler bu zorunluluktan muaf tutulabilirler.
4A (SSK) Kapsamında Çalışanlar
Eğer bir kişi, bir işyerinde sigortalı çalışan (4A) olarak çalışmaya başlarsa, 4B sigortalılığı sona erer. Zira, aynı anda hem 4A hem de 4B sigortalısı olmak mümkün değildir.
Emekli Olanlar
Emekli olan kişiler, 4B sigortalılığına zorunlu olarak tabi tutulmazlar. Ancak, emekli olduktan sonra bağımsız çalışmaya devam edenler için sosyal güvenlik destek primi (SGDP) uygulanır.
Belirli Bir Süre Prim Borcunu Ödemeyenler
4B sigortalıları, belirli bir süre prim ödemediklerinde sigortalılıkları dondurulabilir. Ancak, borçlarını ödediklerinde sigortalılık tekrar aktif hale gelir.
Sıkça Sorulan Sorular
4B yeniden mecburi sigortalılık hakkında en çok merak edilen sorular ve yanıtları aşağıda verilmiştir.
4B sigortalılığı neden yeniden başlar?
4B sigortalılığı, bağımsız çalışan bireylerin faaliyetlerine devam etmeleri durumunda yeniden başlatılır. Vergi kaydı, şirket ortaklığı veya meslek odası kaydı gibi unsurlar sigortalılığı tekrar devreye sokar.
4B sigortalılığı hangi tarihte yeniden başlar?
Sigortalılık, ilgili faaliyetin başladığı tarih itibarıyla başlar. Örneğin, vergi kaydı açılan bir kişi için sigortalılık, vergi kaydının açılış tarihi ile birlikte başlatılır.
4B sigortalılığı nasıl sonlandırılabilir?
4B sigortalılığı, vergi kaydının kapatılması, şirket ortaklığının sona ermesi veya bireyin sigortalı (4A) bir işte çalışmaya başlaması gibi nedenlerle sonlandırılabilir.
4B sigortalılığı için prim ödemeleri nasıl hesaplanır?
4B sigortalılarının ödeyeceği prim tutarı, belirlenen asgari ve azami kazanç sınırları içinde değişir. Güncel prim oranları SGK tarafından her yıl açıklanır.
4B sigortalısı olmak istemeyenler ne yapmalıdır?
Eğer birey 4B kapsamında sigortalı olmak istemiyorsa, vergi kaydını kapatmalı, şirket ortaklığını sonlandırmalı veya sigortalı (4A) bir işe girmelidir.
Emekli olanlar 4B sigortalısı olabilir mi?
Emekliler, 4B sigortalısı olmak zorunda değildir. Ancak bağımsız çalışmaya devam eden emekliler için sosyal güvenlik destek primi uygulanır.
4B sigortalılığı otomatik olarak mı başlar?
Evet, SGK, vergi kaydı ve ticaret sicili kayıtlarını takip ederek sigortalılığı otomatik olarak başlatır.
Yorumlar kapalı.